De ondergrondse wereld van de criminaliteit spreekt sterk tot de verbeelding. Je zou denken dat we dieven en moordenaars zo snel mogelijk willen vergeten, maar we plaatsen daarentegen de nadruk op de gruwelijkste exemplaren en produceren er een enorme hoeveelheid boeken en films over. De nooit opgeloste zaak rond seriemoordenaar Jack the Ripper is een van de grootste inspiratiebronnen op dit gebied. Zelfs na honderdtwintig jaar wordt er nog gespeculeerd over wie de dader was. Jeroen van der Meer, evenzeer geïnspireerd, zet voor ons de belangrijkste verdachten in de zaak The Ripper op een rijtje.
Lees verderSeks associëren we niet direct met criminaliteit. Een duik in onze wetboeken laat echter zien dat er flink wat wetgeving over seksueel gedrag te vinden is. Het betreft niet enkel strafrechtelijke maatregelen bij verkrachting en kinderporno, maar ook regels over ‘schunnige boekjes’. Gert Hekma laat aan de hand van een historisch overzicht zien dat wetgeving rondom seks een fenomeen van alle tijden is. Hij betoogt niettemin dat vrijwel alle wetgeving in dit domein onzinnig en overbodig is en plaats zou moeten maken voor een alternatief beleid waarin seksuele politiek en seksueel burgerschap een belangrijk deel uitmaken van onderwijs en samenleving.
Lees verderMichel Foucault was een Franse filosoof die leefde van 1926 tot 1984. In zijn leven heeft hij vele boeken geschreven waarin hij kernbegrippen zoals waarheid, macht, lust en ‘het zelf’centraal stelde. In het boek Surveiller et Punir beschrijft hij de werking van de criminaliteit en de gevangenis. In een gevangenis wordt volgens hem niet alleen de vrijheid van een veroordeelde ontnomen, maar wordt de veroordeelde ook tot misdadiger gemaakt. Hoewel de gevangenis criminaliteit zou moeten tegengaan, vervallen veel ex-gedetineerden tot recidive. Toch wordt de gevangenis als apparaat aangehouden door de politiek. Dit leidt tot de vraag of de politiek de criminaliteit wel wíl tegengaan of dat zij de criminaliteit juist gebruikt.
Lees verderVan 20 januari tot en met 30 april 2007 was er in het Gemeentemuseum Den Haag een ode aan the Sixties. Aan de hand van allerlei objecten, beeld en geluid kon de bezoeker zich laten onderdompelen in dit decennium dat alweer zo lang voorbij lijkt. De jaren zestig worden nog altijd met name geassocieerd met rebellie, het doorbreken van taboes, het schoppen tegen conventies. Jetske van Heemstra bezocht deze tentoonstelling en vraagt zich af deze rebellie wel precies inhield wat wij denken, en of wij er in deze tijd nog altijd lering uit trekken.
Jetske van Heemstra studeert sinds 2003 Sociologie en Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam.
Lees verderDat Charles Darwin met de introductie van zijn evolutietheorie grote veranderingen teweeg heeft gebracht in het wetenschappelijk denken is algemeen bekend. Minder weten we over hoe zijn boek toentertijd werd ontvangen. Omdat we weten dat de evolutietheorie tot op de dag van vandaag controversieel is, is het wellicht verleidelijk te denken dat het publiek in die tijd, wellicht onder invloed van de kerk, niet klaar was voor zijn werk. Dit beeld is echter onjuist: ook in die tijd waren er mensen buiten de Britse wetenschappelijke upperclass die overtuigd werden door Darwins evolutietheorie. Een voorbeeld hiervan was de Nederlander Hartogh Heijs van Zouteveen, die niet alleen vertalingen van Darwins werk verzorgde, maar zijn theorie ook op andere gebieden trachtte toe te passen en te verspreiden. Aan de hand van zijn gepubliceerde werk bespreekt Menno Wiegman hier hoe Hartogh Heijs te werk ging, welke obstakels hij op zijn weg tegenkwam en hoe hij heeft bijgedragen aan de verspreiding van Darwins ideeën.
Lees verderReligie en wetenschap zijn voor ons tegenwoordig twee werelden die niet met elkaar te verenigen zijn. Religie en wetenschap, is het idee, kunnen onmogelijk samengaan. Vroeger bestond er echter niet zo’n scherp onderscheid tussen deze twee, het liep door elkaar heen. Het is pas sinds de zeventiende eeuw dat er werkelijk spanningen ontstonden tussen religie en wetenschap en deze uit elkaar zijn gaan groeien. Dit artikel laat zien hoe zeer religie en wetenschap nog met elkaar in contact stonden in het 17e-eeuwse Nederland. Aan de hand van de leer van René Descartes wordt getoond hoe en waarom er een conflict kon ontstaan tussen religie en wetenschap.
Lees verderIn dit artikel bespreekt Diederik den Daas hoe de Europeanen te werk zijn gegaan bij het trekken van grenzen in Afrika om hun koloniën af te bakenen. Daarna neemt hij de geschiedenis van Rwanda onder de loep en legt uit hoe de aanvankelijk vreedzame samenwerking tussen Hutu’s en Tutsi’s kon uitmonden in de genocide van 1994.
Lees verderEr zijn dagen dat koken er gewoon niet van komt. Wat doet de Nederlander in zo’n geval? Hij koopt een diepvriesmaaltijd, bestelt een pizza of…hij haalt een portie bami met saté bij de Chinees op de hoek. Maar hoe ‘Chinees’ is dit eten eigenlijk? Waar komen al die Chinese restaurants vandaan? En hoe is dit exotische eten ingeburgerd geraakt in de aardappeletende lage landen? In dit artikel bespreekt Tristan Mostert de antwoorden op deze en andere vragen over de geschiedenis van Chinees-Indisch eten in Nederland.
Lees verderVoor het eerste nummer van BLIND! hield Mendel Giezen een interview met Fred Spier, docent van het vak Geschiedenis in het Groot. Daarin kwam het toen nog te verschijnen boek Maps of Time ter sprake, geschreven door David Christian. Nu dit boek is uitgekomen biedt het ons de kans om eens te kijken naar hoe de verschillende ‘tijdskaarten’ aan elkaar worden geplakt tot één coherent verhaal. Dat is namelijk, volgens Fred Spier, wat Geschiedenis in het Groot probeert te doen.
Lees verderIn dit artikel definieert Elisa Hermanides het postmoderne denken aan de hand van Lyotard en Derrida. Vervolgens confronteert zij het postmodernistische idee van het einde van de objectieve wetenschap met de geschiedenis en de biologie, twee verschillende disciplines.
Lees verder