Het landschap van de Nederlandse Universiteiten is onderhevig aan maakbaarheid en verval. Zo is er sinds de jaren ’60 sprake van een democratisering van het toelatingsbeleid waardoor er meer studenten kunnen studeren. De toename van het maatschappelijke engagement van de Universiteiten heeft echter vooral tot meer marktwerking en het dalen van niveau geleid.
Volgens dr. André Klukhuhn zijn deze ontwikkelingen recent problematisch geworden. Maar een blik op de wetenschapsgeschiedenis leert dat zij zeker niet aan onze tijd zijn voorbehouden. Op verzoek van Blind neemt dr. André Klukhuhn ons in vogelvlucht mee door deze geschiedenis.
Wat is het belang van sociaal kapitaal? Het antwoord op deze vraag wordt in het artikel beschreven aan de hand van een case study onder buurtmoeders in Capelle aan den IJssel. Sociale netwerken en normen blijken essentieel te zijn voor sociaal kapitaal. Dit sociaal kapitaal is in de definitie van Putnam (2000) onder te verdelen in bonding en bridging sociaal kapitaal. Deze definitie mist echter een belangrijk aspect: linking sociaal kapitaal (Szreter (2002). In deze vorm van sociaal kapitaal staat de rol van de overheid centraal. Dit linking sociaal kapitaal wordt belichaamd door zogeheten sociale makelaars. In dit artikel laat Anna Vossers zien hoe de buurtmoeders in de functie van sociale makelaars bij kunnen dragen aan het oplossen van leefbaarheidsproblemen in de aandachtswijken van Capelle aan den IJssel.
Lees verderIQ is geen op zichzelf staande eigenschap maar is met allerlei andere variabelen te correleren. Zo blijkt IQ te maken te hebben met cognitieve vaardigheden en opleidingsniveau. Er zijn echter ook andere verbanden te leggen die minder voor de hand liggen en maatschappelijke implicaties hebben. Sommige wetenschappers wagen zich eraan IQ te relateren aan socio-economische factoren en etnische komaf. Uit een aantal onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat Afrikanen gemiddeld minder goed presteren op IQ tests dan westerlingen. Hoe moeten we deze resultaten interpreteren? Zijn bepaalde bevolkingsgroepen echt intelligenter dan anderen? Jelte Wicherts en collega’s hebben recent een aantal van dergelijke onderzoeken onder de loep genomen. Dit artikel toont hun bevindingen.
Lees verderVirtueel water’ (VW) is de hoeveelheid water die nodig is voor de productie van landbouwgrondstoffen. Deze term is geïntroduceerd door de Britse geograaf Tony Allen, met als doel om de internationale handelspatronen te beïnvloeden. Vanuit de wereld van de economie en de internationale handelsbetrekkingen is het concept van VW onderhevig aan kritiek, maar volgens voorstanders is van grote politieke waarde. In dit artikel bediscussieerd Liz Harnmeijer VW vanuit een interdisciplinair oogpunt.
Lees verderIn An Inconvenient Truth presenteerde Al Gore een verontrustend beeld van hoe Nederland er over honderd jaar uit zal zien. Dankzij de opwarming van de aarde stijgt de zeespiegel en zal Nederland – zolang er niets tegen wordt gedaan – grotendeels overstromen. Gelukkig hebben wij de welvaart om onze dijken te versterken en onze waterhuishouding hierop aan te passen. Er zijn echter ook landen, zoals Peru, die niet onze sterke financiële positie hebben om wat tegen de effecten van de klimaatsverandering te doen. Wat is de invloed van de klimaatverandering op de waterhuishouding van Peru en wat zijn de gevolgen voor de lokale bevolking? In dit artikel maken Carolina Sardella en Sanne Muis een casestudy naar het bekken van de Ocoñarivier in het zuiden van Peru.
Lees verderHet is algemeen bekend dat de mens een grote voorraad zoet water nodig heeft om te kunnen overleven, maar desondanks wordt de voorraad bruikbaar zoet water in de wereld steeds kleiner en kleiner en wordt er weinig actie ondernomen om hier iets aan te veranderen. Volgens civiel ingenieur Jaïr Smits wordt het dan ook tijd dat er meer aandacht komt voor water, en dan vooral voor het behoud van de zoetwatervoorraden op Aarde. Smits brengt in zijn artikel de waterproblematiek in kaart, onderzoekt verschillende oorzaken en verkent enkele mogelijke oplossingen.
Lees verderDe ‘nieuwe oorlogen’ van de afgelopen 20 jaar onderscheiden zich van oorlogen in het verleden. Eén van de belangrijke verschillen is dat oorlogen nauwelijks meer tussen landen plaatsvinden maar binnen afzonderlijke landen worden uitgevochten. De meeste gewapende conflicten in de afgelopen decennia zijn burgeroorlogen geweest. Betekent dit dat het alleen om een strijd tussen conflictpartijen…
Lees verderToen de Nederlandse overheid in de jaren tachtig meer efficiëntie van gesubsidieerde instellingen ging verlangen, zijn veel sociale werkplaatsen onderworpen aan herstructurering. Volgens Martin Olsthoorn hebben de bijbehorende veranderingen in structuur en cultuur binnen de sociale werkplaatsen vaak geleid tot verschuivingen in de interne machtsverhoudingen en tot conflicten. Olsthoorn beschrijft deze conflicten aan de hand van sociologische en economische theorieën over bedrijfscultuur en macht, en gaat in op een voorbeeld van een sociale werkplaats die met dergelijke conflicten te maken kreeg.
Lees verderDe Volksrepubliek China kent niet alleen de sterkst groeiende economie ter wereld, maar heeft in de afgelopen decennia ook hard gewerkt aan het verbeteren van zijn militaire status en nationale (zelf)bewustzijn. Toch ontkomt het land niet aan de invloed van het internationale economische stelsel, waarin het steeds verder ingebed is geraakt, en aan zijn afhankelijkheid van export. Politicoloog Henk Houweling weegt deze en andere factoren tegen elkaar af in zijn beschouwing van de opkomst van China.
Lees verderNa acht jaar te hebben geregeerd moet Vladimir Poetin aftreden als president van Rusland. Zijn opvolger is inmiddels gekozen in de persoon van vice-premier Medvedev. Poetins jaren als president brachten stabiliteit en economische groei, maar kenmerkten zich ook door bijvoorbeeld onderdrukking van de persvrijheid en hard optreden tegen oppositie. Door dit soort fascistische praktijken is de vraag gerezen of Poetin ook daadwerkelijk zijn macht zal overdragen aan Medvedev, of dat hij achter de schermen blijft regeren. Daarmee komt ook ter sprake in hoeverre Rusland eigenlijk een democratie is.
Max Bader is promovendus aan de afdeling Europese Studies van de Universiteit van Amsterdam en kenner van de landen van de voormalige Sovjet-Unie. Zijn onderzoek gaat over externe invloeden op de ontwikkeling van politieke partijen in Georgië en Oekraïne.
Lees verder