Godslastering klinkt als een vergrijp dat na de Tweede Wereldoorlog binnen het christendom niet meer serieus is genomen. Niets is minder waar. In 1966 schreef Gerard van het Reve een expliciete scène over God als ezel in een erotische scène. Van het Reve wilde zich zuiveren van de kritiek van Tweede Kamerlid Van Dis (SGP) dat hij een godslasteraar zou zijn. Het kwam tot een tenlastelegging. In dit artikel analyseert Inge van der Bijl het verloop van deze rechtzaak, in het bijzonder het geruchtmakende hoger beroep.
Lees verderSeks associëren we niet direct met criminaliteit. Een duik in onze wetboeken laat echter zien dat er flink wat wetgeving over seksueel gedrag te vinden is. Het betreft niet enkel strafrechtelijke maatregelen bij verkrachting en kinderporno, maar ook regels over ‘schunnige boekjes’. Gert Hekma laat aan de hand van een historisch overzicht zien dat wetgeving rondom seks een fenomeen van alle tijden is. Hij betoogt niettemin dat vrijwel alle wetgeving in dit domein onzinnig en overbodig is en plaats zou moeten maken voor een alternatief beleid waarin seksuele politiek en seksueel burgerschap een belangrijk deel uitmaken van onderwijs en samenleving.
Lees verderIn de vele films en televisieseries over de forensische recherche worden misdaden moeiteloos opgelost met behulp van DNA-bewijs. Met DNA wordt keihard aangetoond of een verdachte schuldig is of niet. Maar in de echte wereld blijkt DNA-bewijs helemaal niet zo zwart-wit. Het bewijs moet worden geïnterpreteerd en hierbij kunnen fouten worden gemaakt. Een bekend en uitgelezen voorbeeld hiervan is de Schiedammer parkmoord waarbij een verdachte onterecht schuldig was bevonden. In dit artikel beschrijft Lonneke van der Velden wat er mis ging in deze zaak en bespreekt zij de vraag wie verantwoordelijk is bij wetenschappelijke onzekerheid over DNA-bewijs.
Lees verderHet spuiten van graffiti gaat niet alleen om de kick, het is onderdeel van een bepaalde levensstijl. Hoe groter de kans dat je gepakt wordt, des te meer respect dwing je af bij andere graffitikunstenaars. Wat geeft het voor gevoel om ‘s nachts een trein te bespuiten? En hoe verloopt het politieonderzoek naar de daders? In dit artikel geeft Diane Romashuk een beeld van een groep Nederlandse graffitispuiters.
Lees verderBij het lezen van de taal van juristen zal het vrijwel iedere niet-jurist duizelen. Een voorbeeld:
In dit vijand-stereotype is veelvuldig een instrument gezien om (…)’aan justitie in haar oorlog tegen “de vijand”, steeds meer middelen en bevoegdheden toe te kennen en “de vijand” steeds verder te ontwapenen in de zin van diens rechtbescherming steeds verder af te nemen’, dit alles tegen de principes van de rechtstaat in, dat alle burgers, ook wie de wet heeft overtreden of wie daarvan verdacht wordt, rechtsbescherming tegen de overheid toekomt, en dit met het gevaar dat de vrijheid van de burgers zal worden ondergraven door te ingrijpende bevoegdheden van de overheid. (Kelk, C., Humaniteit als strafrechtelijk principe: een tour d’horizon, in: Wegingen van ‘t Hart, Deventer, 2002)
Zinnen als deze zijn geen uitzondering. In hoeverre komt dergelijk taalgebruik ook in de rechtspraktijk voor en wat voor invloed heeft dit op het begrip van de zitting door de verdachte? Hierbij is het interessant naar het begrip van jongeren te kijken, zij zullen immers nog meer moeite hebben met juridisch taalgebruik.
Lees verderGelovigen voelen soms dat zij openbare uitspraken moeten doen op basis van hun religie, terwijl deze regelmatig kwetsend zijn voor derden. Deze problematiek is tegenwoordig erg actueel met op religie gestoelde uitspraken als ‘homoseksualiteit is een ziekte’ en ‘ongelovigen moeten worden verdreven’. Is het in dit geval voor de gekwetsten of voor personen die hier niet mee geconfronteerd wensen te worden mogelijk om naar de burgerlijk rechter te stappen? Hebben kerken te maken met het gewone aansprakelijkheidsrecht? In dit artikel worden deze en aanverwante vragen behandeld.
Lees verderIn dit artikel bespreekt Diederik den Daas hoe de Europeanen te werk zijn gegaan bij het trekken van grenzen in Afrika om hun koloniën af te bakenen. Daarna neemt hij de geschiedenis van Rwanda onder de loep en legt uit hoe de aanvankelijk vreedzame samenwerking tussen Hutu’s en Tutsi’s kon uitmonden in de genocide van 1994.
Lees verderDe rechtspraak en de psychologie hebben van oudsher verschillende aannames omtrent menselijke verantwoordelijkheid en vrije wil. Deze twee disciplines moeten echter wel met elkaar samenwerken, bijvoorbeeld bij het bepalen van de toerekeningsvatbaarheid van psychisch gestoorde misdadigers. In dit artikel bespreekt Marleen Nagtegaal vrije wil, verantwoordelijkheid en schuld vanuit strafrechtelijk en psychologisch perspectief. Ze neemt de huidige toerekeningsvatbaarheidsbepaling onder de loep en bespreekt enkele alternatieven.
Lees verder