De geestelijke gezondheidszorg heeft sinds het verschijnen van de eerste DSM in 1952 een groot aantal veranderingen ondergaan. Deze vinden hun weerslag in de herziende versies. In de loop der jaren is de DSM ook steeds meer bepalend geworden voor de alledaagse praktijk. Volgens critici is er sprake van toenemende invloed en belangenverstrengeling van de farmaceutische industrie en zorgverzekeraars bij de ontwikkeling en het gebruik van de DSM. Dit artikel biedt een overzicht van deze ontwikkelingen en gaat in op de betekenis hiervan voor de praktijk.
Lees verderIn deze editie over macht en onmacht mag een artikel over onze eigen macht niet ontbreken. Want hoeveel macht hebben wij nou eigenlijk over ons eigen handelen? En hoe vrij zijn onze keuzes? In dit artikel wordt het antwoord op deze vragen gezocht aan de hand van verschillende disciplines, zoals de hersenwetenschap, theologie en filosofie.
Lees verderIn dit artikel legt Sylvia Holla uit hoe er tijdens de pubertijd aan de eigen seksuele identiteit wordt gewerkt. Tijdens de pubertijd wordt er kritisch naar het proces van anderen gekeken. Er zijn twee soorten labels die pubers het meeste uitdelen aan de ander, namelijk “sletje” en “player”. Vooral tienermeisjes zijn erg kwetsbaar omdat zij al snel met het slettenstigma worden opgescheept. De sletjes mogen zich, volgens dit artikel, nog gelukkig prijzen. De ‘nerd’ krijgt helemaal geen seksuele identiteit toegeschreven door de ander en is daarmee uitgesloten van de sociaalseksuele ladder.
Lees verderBij veel diersoorten vinden vrouwtjes mannetjes aantrekkelijker als partner wanneer ze die mannetjes met andere vrouwtjes zien paren. Aangezien veel gedrag bij dieren ook bij mensen te zien is, rijst de vraag of vrouwen mannen ook leuker vinden als ze hem met andere vrouwen zien. En of het andersom ook geldt: vinden mannen vrouwen aantrekkelijker als ze omringd worden door andere mannen?
Lees verderDe persoonlijkheidsstoornis borderline wordt tot driemaal vaker bij vrouwen gediagnosticeerd dan bij mannen. Is deze stoornis typisch voor vrouwen of ligt het toch anders? In dit artikel gaat Jill Lobbestael in op voorgaande onderzoeken gericht op het voorkomen van borderline bij vrouwen en mannen.
Lees verderTegenwoordig worden op alle mogelijke terreinen sociale netwerken ingezet voor het verwezenlijken van verschillende behoeften. De arbeidsmarkt lijkt dan ook de aangewezen plek om te ‘netwerken’, daar worden op strategische wijze contacten gelegd, onderhouden en benut. Het investeren in een goed en solide netwerk zou veel profijt opleveren. Op sociaal en psychologisch vlak stuit Miriam Notten echter op de negatieve aspecten van netwerken. Dit artikel gaat over de toenemende rol van netwerken, over opportunistisch gedrag en de afkeurende associaties die het begrip oproept.
Lees verderOp 10 maart 2010 organiseerde Studie Vereniging Bèta-gamma voor de eerste maal het jaarlijkse Interdisciplinair Congres Amsterdam (ICA). Op dit congres gaven zeven sprekers uit de natuur- en sociale wetenschappen hun visie op het thema intelligentie. In dit artikel doen Robin van Wechem en Leon Reteig verslag van de verschillende aspecten van intelligentie die op het ICA 2010 aan bod zijn gekomen. Daarnaast brengen zij de lezingen in verband met verwante artikelen in dit nummer van Blind, dat hetzelfde thema draagt.
Lees verderIQ is geen op zichzelf staande eigenschap maar is met allerlei andere variabelen te correleren. Zo blijkt IQ te maken te hebben met cognitieve vaardigheden en opleidingsniveau. Er zijn echter ook andere verbanden te leggen die minder voor de hand liggen en maatschappelijke implicaties hebben. Sommige wetenschappers wagen zich eraan IQ te relateren aan socio-economische factoren en etnische komaf. Uit een aantal onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat Afrikanen gemiddeld minder goed presteren op IQ tests dan westerlingen. Hoe moeten we deze resultaten interpreteren? Zijn bepaalde bevolkingsgroepen echt intelligenter dan anderen? Jelte Wicherts en collega’s hebben recent een aantal van dergelijke onderzoeken onder de loep genomen. Dit artikel toont hun bevindingen.
Lees verderTeveel intelligentie levert soms moeilijkheden op: van veel hoogbegaafde leerlingen wordt verwacht dat zij zich aanpassen aan de norm van het reguliere onderwijs. Dit leidt bij hoogbegaafde leerlingen vaak tot stress, aangezien zij hierdoor worden geacht te presteren op een niveau dat niet in overeenstemming is met hun werkelijke kunnen. Intelligentie wordt op deze manier opgevat als een negatieve eigenschap, waarmee zowel de leerling zelf als zijn omgeving wordt belast. In dit artikel geeft Lianne Hoogeveen een overzicht van de multi-dimensionale theorieën die aan intelligentie ten grondslag liggen en doet zij enkele voorstellen voor het tegemoet komen van hoogbegaafde leerlingen.
Lees verderWaarom verschillen mensen van elkaar in gedrag en capaciteiten? Door genen en omgevingsfactoren: het bekende nature-nurturedebat. Gedragsgenetica laat zien dat genen een grote invloed hebben op de mens. Aan de andere kant is de invloed van omgeving en unieke ervaringen herhaaldelijk aangetoond in wetenschappelijk onderzoek. In dit artikel laat Mark Patrick Roeling zien hoe tweelingstudies de invloed van deze twee factoren in perspectief kan brengen en een meerwaarde heeft in de studie naar intelligentie.
Lees verder