Jun 02 2007
0

De immer veranderende vampier

By Inter

Van oudsher is de mens geconfronteerd met angsten, met name voor ziekte en dood. Tegenwoordig proberen we mysterieuze ziekte- of sterfgevallen te verklaren met behulp van de wetenschap. Als achttiende-eeuwse boer lag een andere logische verklaring voor de hand: hier is een monster aan het werk geweest. Legendarische monsters hebben de opkomst van de wetenschap lang niet allemaal overleefd. Dat gaat echter niet op voor de vampier; een degelijk ontwikkeld monster dat zich met het veranderen van de tijd weet aan te passen.

Sabrina Verbeek is in 2005 afgestudeerd aan de Vrije Universiteit in Engelse letterkunde. Dit artikel is afgeleid van haar doctoraalscriptie. Momenteel rondt zij de master Redacteur/editor aan de Universiteit van Amsterdam af.

Jun 02 2007
0

Meer van hetzelfde?

By Inter

Door de toenemende globalisering gaan culturen steeds meer op elkaar lijken. Vietnamezen kijken naar Zuid-Amerikaanse soaps en Oeganda heeft een postzegel ontworpen ter nagedachtenis aan Lady Diana. Met de globalisering dreigt eenwording van de publieke ruimte. Maar hoe ver gaat deze eenwording en is globalisering wel zo’n revolutionaire ontwikkeling?

Mineke Schipper is hoogleraar Interculturele literatuurwetenschap in Leiden en schrijft romans. Voor haar inmiddels over de hele wereld vertaalde boek Trouw nooit een vrouw met grote voeten kreeg ze in 2004 de Eureka Prijs voor het beste non-fictieboek. Haar nieuwe roman Vogel valt vogel vliegt is onlangs gepubliceerd.

Jun 02 2007
0

De evolutie van taal

By Inter

alle edities

zoeken + vakgebieden

random editie

vorige editie

volgende editie naar boven
Taalgebruik is een typisch menselijke eigenschap. Volgens sommigen is het zelfs deze eigenschap die ons wezenlijk onderscheidt van de rest van het dierenrijk. Wat voor een evolutionair proces heeft het mogelijk gemaakt dat wij wel een taal ontwikkeld hebben en dieren niet? Was dit een langzame ontwikkeling, onderdeel van een meer algemeen adaptief proces, of is er sprake geweest van revolutionaire wending in de ontwikkeling van de menselijke soort? Op deze vraag bestaan uiteenlopende antwoorden. Jelle Zuidema beschrijft hier verschillende mogelijke scenario’s en legt uit hoe we hierover kunnen denken.

Jelle Zuidema is computationeel taalkundige, met speciale interesse in taalevolutie en taalverwerving. Hij studeerde kunstmatige intelligentie in Utrecht en promoveerde in 2005 aan de universiteit van Edinburgh in Schotland. Sinds 2004 werkt hij aan de Universiteit van Amsterdam aan onderzoek naar het automatisch leren van grammatica. Recentelijk ontving hij een Veni-beurs, voor onderzoek naar het automatisch ontdekken van grammaticaregels in (kinder)taal, vogelzang en communicatie van andere diersoorten. Hij geeft ook onderwijs in de master Logic en de master Cognitive science.

Jun 02 2007
0

Een bron van inspiratie

By Inter

In een eerder artikel in BLIND! (nummer 2) betoogde Annemie Ploeger dat de evolutionaire psychologie een eenzijdig beeld geeft van de stand van zaken in de evolutionaire biologie. De waarde van de evolutionaire ontwikkelingsbiologie voor de evolutionaire psychologie zou onderschat worden. In het huidige artikel beschrijft zij een concrete toepassing van kennis uit de evolutionaire ontwikkelingsbiologie op de psychologie. In hoeverre kan de evolutie van vroege embryonale ontwikkeling iets zeggen over het ontstaan van psychische stoornissen zoals schizofrenie?

Annemie Ploeger studeerde af in psychologie. Zij werkt momenteel aan de Universiteit van Amsterdam aan een proefschrift over de rol die de evolutionaire ontwikkelingsbiologie kan spelen in de ontwikkelingspsychologie. Zij geeft ook onderwijs over evolutionaire psychologie.

Jun 02 2007
0

Genetische modificatie van planten: een duurzame revolutie?

By Inter

Met de ontdekking van genetische modificatie werd in de wetenschap een nieuwe weg ingeslagen. Het werd mogelijk om zeer gericht veranderingen aan te brengen in organismen. Van genetische modificatie wordt nu zeer frequent gebruikgemaakt en sinds 1994 wordt de methode toegepast in de landbouw en voedselindustrie. Deze toepassing is niet altijd onomstreden geweest, maar met de blik op de toekomst en op de toenemende schaarste van middelen is de weerstand afgenomen. Het leek erop dat genetisch gemodificeerde gewassen hiervoor een oplossing konden bieden. Het woord duurzaamheid was hierbij het toverwoord en werd genoemd zodra er een onderzoek of toepassing op dit gebied ter sprake kwam. Het is een containerbegrip geworden dat zeer buigzaam is gebleken. Om onderzoek op een goede manier te richten op duurzaamheid is het van belang dat er duidelijkheid in de definitie komt.

Jeroen Melief is afgestudeerd als Medisch bioloog aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft een afstudeeronderzoek gedaan naar de mogelijkheden van groene genetica voor duurzame ontwikkeling.

Jun 02 2007
0

Gezocht: Kosmisch ontwerper

By Inter

Vroeg of laat vraag je het je af: hoe is ons heelal ontstaan? Wetenschappers zijn al sinds mensenheugenis op zoek naar een antwoord op deze vraag. In dit artikel analyseren Iris Groen en Sjoert van Velzen drie theorieën over het ontstaan van ons heelal. Naast de theorieën van de wetenschappers Leonard Susskind en Lee Smolin bespreken ze ook de theorie van Intelligent Design, die ervan uitgaat dat er een ontwerper aan het werk is geweest. Op het niveau van de evolutietheorie is Intelligent Design niet meer serieus te nemen. Is dit in de kosmologie ook zo?

Iris Groen en Sjoert van Velzen hebben afgelopen jaar hun bachelor Bèta-gamma aan de Universiteit van Amsterdam afgerond. Groen doet daar momenteel de research master Cognitive science en de master Wetenschapsfilosofie. Van Velzen doet een master Particle physics en een master Astrophysics aan dezelfde universiteit. Dit artikel is eerder verschenen in het februarinummer van De Gids in 2007.

Jun 02 2007
0

Materialisme en de seksuele teeltkeuze

By Inter

Dat Charles Darwin met de introductie van zijn evolutietheorie grote veranderingen teweeg heeft gebracht in het wetenschappelijk denken is algemeen bekend. Minder weten we over hoe zijn boek toentertijd werd ontvangen. Omdat we weten dat de evolutietheorie tot op de dag van vandaag controversieel is, is het wellicht verleidelijk te denken dat het publiek in die tijd, wellicht onder invloed van de kerk, niet klaar was voor zijn werk. Dit beeld is echter onjuist: ook in die tijd waren er mensen buiten de Britse wetenschappelijke upperclass die overtuigd werden door Darwins evolutietheorie. Een voorbeeld hiervan was de Nederlander Hartogh Heijs van Zouteveen, die niet alleen vertalingen van Darwins werk verzorgde, maar zijn theorie ook op andere gebieden trachtte toe te passen en te verspreiden. Aan de hand van zijn gepubliceerde werk bespreekt Menno Wiegman hier hoe Hartogh Heijs te werk ging, welke obstakels hij op zijn weg tegenkwam en hoe hij heeft bijgedragen aan de verspreiding van Darwins ideeën.

Mar 18 2007
0

Good food in the Big Apple

By Inter

In New York alleen maar hamburgers en bagels? Een haastcultuur waar men niet de tijd neemt om goed te eten? Of hebben wij als Europeanen iets te makkelijk onze mening klaar over de culinaire tradities in Amerika?

Mar 18 2007
0

De pro-anabeweging

By Inter

Anorexia is een ziekte die zeer tijd- en cultuurgebonden is. Toch is het een hardnekkige stoornis die zonder behandeling tot de dood kan leiden. Het is een onbegrepen ziekte waarin patiënten een verkeerd beeld van zichzelf hebben. Het beeld, de dikke vrouw die zij in de spiegel zien, strookt niet met de werkelijkheid en dat is letterlijk te volgen op de fMRI-scan.

Tot voor kort stond de patiënt met haar misvormde wereldbeeld alleen. Door middel van internet hebben zij zich kunnen verenigen en hebben zij een positieve betekenis gegeven aan anorexia. De pro-anabeweging is inmiddels een feit en er circuleren meerdere netwerken op internet. Het woord ziekte wordt in deze beweging nauwelijks meer genoemd.

Dit is een samenvatting van ‘De pro-anabeweging. Een nieuwe religieuze beweging?’ en ‘De pro-anabeweging: van buitenstaanders naar gevestigden’ van Esmeralda Kuijs, gemaakt door onze redacteur Maud Dahmen. Het artikel is toegespitst op alleen een beschrijving van de pro-anabeweging.

Mar 18 2007
0

Dikke jagers en verzamelaars

By Inter

Eten wordt niet alleen gezien als iets wat ons op de been houdt en wat lekker en gezellig kan zijn, maar ook steeds vaker als iets dat problemen oplevert. Was eten vroeger iets waar wij hard voor moesten rennen, tegenwoordig is het in het Westen te overvloedig aanwezig. Wij hoeven er nauwelijks meer een vinger voor uit te steken en bij dit laatste gaat het mis. Janneke Giesen en Remco Havermans vertellen ons, aan de hand van verschillende onderzoeken, in hoeverre dit probleem zich uitstrekt in de praktijk en geven een suggestie voor de aanpak van dit probleem.