Maakbaarheid en verval lijken elkaars tegenpolen te zijn: opbouw versus neergang. In onze moderne maatschappij ligt de nadruk op de maakbaarheid van onszelf en de samenleving: we geloven in verbetering en vooruitgang. Verval is datgene wat we liever niet zien, wat we willen verbergen en vooral: voorkomen.
Toch zijn nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen niet mogelijk zonder de afbraak van de tot dan toe vanzelfsprekende zaken. Dr. André Klukhuhn brengt in zijn kritische artikel Maakbaarheid en verval van de Nederlandse universiteiten de geschiedenis van het universitaire systeem en het verval van het onderwijsniveau in kaart. In het essay Moraliteit in de moderniteit onderzoekt Else Koning de erosie van onze morele normen en waarden.
Op het persoonlijke vlak willen we al helemaal niets met verval te maken hebben: we streven ernaar om een zo perfect mogelijke versie van onszelf te worden en te blijven. Medische en technologische ontwikkelingen zorgen ervoor dat we onszelf kunnen blijven verbeteren. Redacteur Petra van der Kooij laat met een analyse van verschillende theorieën zien waar het streven naar de perfecte mens mogelijk vandaan komt in Tussen natuur en cultuur. Hoe de wetenschappelijke wereld en het grote publiek hier tegenover staan, blijkt uit het interview over human enhancement met drs. Mirjam Schuijff, onderzoekster van het Rathenau Instituut, door Daniel Doodkorte.
De ultieme vorm van maakbaarheid in de wetenschap is de creatie van leven. De roman Het Darwin Dilemma van Han Thomas vertelt het verhaal van een wetenschapper die erin is geslaagd om een levende cel te maken. In Het Darwin Dilemma plaats redactielid Inga Aarts Thomas’ theorieën in de realiteit en kijkt in hoeverre deze ook daadwerkelijk mogelijk zijn met de huidige wetenschappelijke kennis.
Dat verval niet alleen maar negatief is en vergankelijkheid ook zijn mooie kanten heeft, wordt bewezen met de beeldreportage Gootlandschap, waarin Marieke Jansen het alledaagse verval op straat in beeld brengt.
De redactie wenst u veel leesplezier!
Het landschap van de Nederlandse Universiteiten is onderhevig aan maakbaarheid en verval. Zo is er sinds de jaren ’60 sprake van een democratisering van het toelatingsbeleid waardoor er meer studenten kunnen studeren. De toename van het maatschappelijke engagement van de Universiteiten heeft echter vooral tot meer marktwerking en het dalen van niveau geleid.
Volgens dr. André Klukhuhn zijn deze ontwikkelingen recent problematisch geworden. Maar een blik op de wetenschapsgeschiedenis leert dat zij zeker niet aan onze tijd zijn voorbehouden. Op verzoek van Blind neemt dr. André Klukhuhn ons in vogelvlucht mee door deze geschiedenis.
Marieke Jansen toont in haar beeldend werk, waaronder deze fotoserie over verval, haar fascinatie voor organische grilligheid in de wereld om ons heen.
Marieke is docent beeldende kunst in opleiding en zelfstandig kunstenaar.
Het Darwin Dilemma is een boek van Han Thomas over een belangrijke wetenschappelijke doorbraak, namelijk het creëren van leven. Ook wordt er ontdekt dat er een intelligente beschaving heeft bestaan, vóór de beschavingen zoals wij die kennen. Vanuit religieuze hoek komt er verzet tegen deze beide ontwikkelingen. In dit artikel wordt het boek besproken, maar ook gekeken hoe het in werkelijkheid zit met de maakbaarheid van het leven.
Het Darwin Dilemma is het eerste boek van de hand van Han Thomas. Voorheen had hij zijn eigen consultancy-bedrijf, maar toen hij naar Istanbul verhuisde met zijn gezin besloot hij het boek waar hij als hobby mee bezig was af te maken.
Read moreHet verlangen van de mens om zichzelf te verbeteren is zo oud als de mensheid zelf. Met de opkomst van nieuwe technologieën ontstaan er echter mogelijkheden die belangrijke vragen oproepen.
In hoeverre mag je het menselijk lichaam tijdelijk of permanent aanpassen? Wat betekent dit voor de concurrentie tussen mensen? En wie is er eigenlijk verantwoordelijk als er iets misgaat?
Door zowel natuur als cultuur wordt perfectie van de mens nagestreefd. Het natuurlijke proces van evolutie en aanhangers van de hoogmodernistische ideologie hebben eenzelfde resultaat; een zo goed mogelijk passend individu in de omgeving. Beide theorieën bewerkstelligen dit echter op hun eigen manier. Kan ingrijpen in onze natuur leiden tot de perfecte mens? En is dit streven naar de perfecte mens een gevolg van de normen en waarden van onze maatschappij?
Read moreDe aard van onze moraliteit is te verklaren aan de hand van filosofische en neurologische theorieën en geven inzicht in waarom mensen in de moderne samenleving dikwijls cognitief falen, of niet bereid zijn, om hun verantwoordelijkheid voor de indirecte gevolgen van hun handelen te erkennen. Hoe komt dit verantwoordelijkheidsgevoel tot stand? En hoe wordt het verval van deze morele wil beïnvloed door de moderne samenleving?
Read more