De historici Christopher Browning en Daniel Goldhagen voerden in de jaren negentig een discussie over de jodenvervolging in Duitsland. Inzet was de vraag waarom honderdduizenden mensen actief en bewust hebben meegewerkt aan de massamoord op hun landgenoten. In dit artikel analyseert Daniel Paarlberg hun discussie. Hierbij besteedt hij niet alleen aandacht aan historische, maar ook aan psychologische en sociologische factoren.
Lees verderIn dit artikel zet Ed van den Heuvel zijn gedachten uiteen over de menselijke geest. Bestaat er zoiets als een menselijke geest? Is er eigenlijk een verschil met een dierlijke geest?
Lees verderIn dit artikel bespreekt Machiel Keestra het evolutionair denken van Nietzsche. Hoewel deze een aantal hoofdstellingen van de evolutietheorie onderschreef, had hij er ook de nodige kritiek op. Volgens hem werd er te weinig rekening gehouden met de rol die de menselijke geest speelt in de evolutie. Volgens Keestra zouden de recente ontwikkelingen in de evolutionaire psychologie dan ook interessant zijn geweest voor Nietzsche, aangezien hierin juist wordt onderzocht welke rol de mentale aspecten spelen in de evolutie.
Lees verderIn dit artikel beschrijft Annemie Ploeger de stand van zaken in de evolutionaire psychologie. Ze betoogt dat de evolutionaire psychologie niet de metatheorie is die zij hoopt te zijn, omdat zij een eenzijdig beeld heeft van wat gaande is in verwante vakgebieden. Door toevoeging van ideeën en concepten van de evolutionaire ontwikkelingsbiologie, komt volgens haar de evolutionaire psychologie dichter in de buurt van de gewenste metatheorie.
Lees verderIn dit artikel bespreekt Van Lambalgen een beroemd experiment uit de evolutionaire psychologie, dat aantoont dat mensen een logisch probleem beter kunnen oplossen in een sociale context, dan in een formele. Dit zou komen doordat onze redeneervermogens zijn ontstaan door natuurlijke selectie, waarbij de selectiedruk niet lag bij het oplossen van abstracte problemen maar bij het ontmaskeren van bedriegers in een sociale context. Van Lambalgen beargumenteert dat dit experiment vanuit logisch oogpunt niet deugt. Hij laat dit zien aan de hand van onderzoek dat hij zelf heeft uitgevoerd.
Lees verderIn deze paper bespreekt Merel Schogt de wreedheid van kinderen die pesten. Zij brengt dit in verband met de politieke theorie van Jeffrey Murer en tevens de filosofische theorie over wreedheid van Hannah Arendt.
Lees verderErik Rietveld bespreekt in dit artikel zijn doctoraalscriptie wijsbegeerte. Hierin analyseert hij het werk van Ludwig Wittgenstein, Maurice Merleau-Ponty en Hubert Dreyfus. Volgens hem zou er in de neurowetenschappen meer aandacht besteed moeten worden aan het handelen van experts, zoals dat in de fenomenologie gebeurt. Hiervoor zouden de neurowetenschap en de filosofie dichter bij elkaar moeten komen.
Lees verderDe rechtspraak en de psychologie hebben van oudsher verschillende aannames omtrent menselijke verantwoordelijkheid en vrije wil. Deze twee disciplines moeten echter wel met elkaar samenwerken, bijvoorbeeld bij het bepalen van de toerekeningsvatbaarheid van psychisch gestoorde misdadigers. In dit artikel bespreekt Marleen Nagtegaal vrije wil, verantwoordelijkheid en schuld vanuit strafrechtelijk en psychologisch perspectief. Ze neemt de huidige toerekeningsvatbaarheidsbepaling onder de loep en bespreekt enkele alternatieven.
Lees verderDat de mens van een primaatachtige voorouder afstamt is redelijk onomstreden. Maar waarom de menselijke geest zich evolutionair heeft ontwikkeld is, 150 jaar na Darwin’s pionierswerk, nog steeds een groot raadsel. In dit artikel worden vier theorieën besproken die een mogelijke verklaring bieden voor die ontwikkeling: man the toolmaker, man the hunter, de sociale intelligentie hypothese en de theorie van het sensuele brein. Uit deze bespreking zal blijken dat de vraag naar de oorsprong van de menselijke geest alleen beantwoord kan worden als kennis uit verschillende disciplines geïntegreerd wordt.
Lees verder